Wdrożenie i rozwój e-usług w administracji samorządowej oraz podnoszenie bezpieczeństwa teleinformatycznego
Strona startowa serwisu miasta Kostrzyn nad Odrą
  • StartGłówna strona
  • SamorządUrząd, Rada Miasta
    • URZĄD MIASTA
    • Urząd MiastaInformacje teleadresowe
    • eUrządESP, Portal Mapowy, Elektroniczne Dzienniki Urzędowe
      • Informacja o plikach cookies
    • Ankieta ISO
    • Obwieszczenia
    • Ochrona danych osobowych
    • RADA MIASTA
    • Rada MiastaInformacje o radnych, komisjach i sesjach Rady Miasta
    • JEDNOSTKI MIASTA
    • Miejska Biblioteka Publiczna
    • Kostrzyńskie Centrum Kultury
    • Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
    • Muzeum Twierdzy Kostrzyn
  • MiastoInformacje o mieście
    • DLA MIESZKAŃCÓW
    • Wydarzenia w mieście
    • Profilaktyka uzależnieńMiejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
    • Czysta gminaGospodarka odpadami komunalnymi
    • Karta Dużej RodzinyKostrzyński Program Karta Dużej Rodziny
    • Rodzina 500+ i inne programyInformacje o 500+ i innych programach wsparcia rodzin
    • Razem bezpieczniejProgram Razem bezpieczniej
    • Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
    • Samorządny Kostrzyn Bezpłatny miejski biuletyn informacyjny
    • Stacja meteorologicznaStacja meteo MZK
    • Komunikacja miejska
    • Konsultacje społeczne
    • DLA PRZEDSIĘBIORCY
    • Oferta inwestycyjnaMapa ofert inwestycyjnych miasta
    • Targowisko Przygraniczne
    • Dla przedsiębiorcyInformacje przydatne dla przedsiębiorców
    • Znajdź firmęWyszukiwarki firm i instytucji
    • Przystanek Woodstock 2017
    • O MIEŚCIEHisoria, plan miasta, sport...
    • Miasto Kostrzyn nad Odrą
    • Plan miasta
    • Historia
      • Historia współczesna
      • Dzieje dawne
    • Stowarzyszenia
      • PRZYSZŁOŚĆ*
      • CZŁOWIEKIEM JESTEM*
    • Filmy i nagrania wideo
    • Budowa Parku Wodnego
    • Sport
    • Wybory i referenda
      • Archiwum akcji wyborczych
    • Projekty współfinansowane
    • Współpraca z org. pozarządowymi
    • Rewitalizacja miasta
    • Pol'and'Rock Festival 2019
    • E-Aktywni Mieszkańcy
    • Bazar Przygraniczny
  • Dla turystówInformacje turystyczne
    • Serwis dla turystówSerwis poświęcony turystyce w Kostrzynie nad Odra i okolicy
    • Stare Miasto i TwierdzaNajwiększa atrakcja turystyczna miasta
    • Baza turystyczna - mapa
    • Geografia
    • Historia miasta
    • Wspomnienia o Kostrzynie
    • Dokąd powędrować?
      • Szlaki turystyczne Kostrzyna i okolic
      • Raj dla wędkarzy
      • Park Narodowy "Ujście Warty"
      • Twierdza Kostrzyn
      • Stare Miasto
      • Sieć turystyczna "Twierdza Kostrzyn"
      • Inne ciekawe obiekty
    • Wirtualny spacerWirtualny spacer po Starym Mieście
    • Kontakt
  • BIPBiuletyn Informacji Publicznej
  • Przetargi i wykazyPrzetargi na nieruchomości
12 Sie
Opublikowano:
12 sierpień 2013
Odsłony:
14755

Historia Kostrzyna

Spis treści

  • Historia Kostrzyna
  • Początki miejscowości
  • Czasy Jana z Kostrzyna
  • Burzliwe dzieje
  • Rozwój miasta
  • Zagłada miasta
  • Okres powojenny
  • Wszystkie strony

Historyczna mapa KostrzynaNazwa Kostrzyn wywodzi się ze słowiańskiej nazwy Cozsterine. Wśród językoznawców przeważa pogląd, że nazwa ta ma pochodzenie topograficzne. Bezpośrednio wiąże się z charakterem terenu, na którym powstały zaczątki miasta. Obszar wysoczyznowy otoczony korytami Odry i Warty, podmokłymi terenami - bagnami, rozlewiskami - oraz staropolskie znaczenie wyrazu kostrzyca, kostrzewa, kostropaty, najbardziej przekonuje do wiązania nazwy Kostrzyn z nazwą topograficzną.

Po raz pierwszy pojawiła się w liście wystosowanym przez stronę polską do Templariuszy w roku 1232.

Ego laurentius miseratione dibina lubucensis Episcopus notumfacio presentibus et futueis presentem paginam inspecturisguod fratribus militie templi in subsidium terre sancte iherosolimitane contuli decimas millemansorum in confinio cozsterine cum consensus in epatu lubucensi cum consensus Capituli lubucensis in perpetuum possidendas tali scilicet pacto guod ipsi de singulis mansis annuatim ecclesie nostre duas mensuras lubucensis persolbanturam tritici alteram silignis finita libertate gue datur colonis, exceptis tamen ex hac solutione mansis gui scultetis ratione lacotionis libere debentur, pro remedio animarcum mei bidelicet et predecessorum atgue successorum meorum et comanonicorum. Et ne guis, scripto presenti et sigillis, meo scilicet et Capituli roborari dignum duxi. 
Dat. Anno gratie M 0. CC0. XXX0. II0. 
Indict. Existentibus. Andrea Decano. Dribizlab preposito. Boruto Scolastica. Ratzab et Molberammo Canonicis

Ja, Laurencjusz (Wawrzyniec), ze miłowania Bożego Biskup lubuski oznajmiam czytającym obecną stronicę, obecnie i w przyszłości, że braciom Świątyni Jerozolimskiej Ziemi Świętej jako pomoc dałem 1000 łanów w granicy Kostrzyna, nad rzeką Myśla w granicach diecezji lubuskiej, za zgodą Kapituły Lubuskiej na zawsze na wieczne posiadanie, takim mianowicie układem, że sami z poszczególnych miejscowości rocznie kościołowi naszemu dwie miary lubuskie mają dać pszenicy, drugą zaś miarę z najlepszej mąki pszennej, po otrzymaniu wolności należy dać przybyszom, z wyjątkiem jednak, po rozwiązaniu z mieszkańcami, którzy z racji ulokowanego wójtostwa powinni otrzymać wolność dla zbawienia duszy mojej i moich poprzedników i następców, i przyjaciół. I obecnym napisałem i pieczęcią moją i kapituły, co uznałem za właściwe. 
1232 
Następują podpisy... 

Tłumaczenie Ks. kan Benedykt Pacyga  

 


Image

Tereny dolnej Odry, a wśród nich również Kostrzyn, do roku 900 były we władaniu Pomorzan. W latach 900 - 1200 gród należał w większości do Polski. Wykorzystując położenie komunikacyjne (przejście przez Odrę) Mieszko I utworzył tu punkt strategiczny w wyprawie na Cedynię. Przygotowania do walk w Budziszynie prowadził w Kostrzynie Bolesław Chrobry.

Przez następne dwa wieki główną władzą na ziemiach nadodrzańskich byli Templariusze, Joanici i Krzyżacy. Od 1400 roku zaczęło się panowanie Brandenburgii. Istotne znaczenie w dziejach miasta odgrywała komora celna powstała w XIII wieku. Po jej założeniu miasto awansowało do miana stolicy ziemi kostrzyńskiej. Owa komora dostarczała zarówno miastu, jak i margrabiom sporych dochodów. 


Image

Zasadniczym momentem w dziejach Kostrzyna było uzyskanie praw miejskich. Lokacji dokonał margrabia Albrecht III ok. 1300 roku. Lokacja przyniosła miastu wypróbowane zasady rozplanowania przestrzennego, wprowadzała odrębne prawa miejskie, rosnącą autonomię, wyodrębniała prawnie i zrównywała ludność miejską. 

W Kostrzynie i najbliższej okolicy koegzystowała ludność słowiańska i niemiecka (osadnicy). Ludność słowiańska stopniowo wypierana, zachowała jeszcze dość długo przewagę liczebną na wsi, zwłaszcza w pasie odrzańskim, gdzie zajmowała się rybołówstwem. Również w mieście przez dłuższy czas przeważała ludność słowiańska. 


Wielkie zmiany miastu przyniósł rok 1535. Kostrzyn stał się rezydencją margrabiego Jana von Hohenzollern. 

Image

Wybór Kostrzyna, leżącego u ujścia Warty do Odry, zapewniał margrabiemu skuteczną kontrolę szlaków rzecznych. Wiadomo też było, że Kostrzyn otoczony z dwóch stron wodami wielkich rzek, a od północy i wschodu trzęsawiskami i bagnami posiadał znakomite położenie obronne.

Lata rządów margrabiego Jana (1535 - 1571) były okresem przełomowym w dziejach miasta. W Kostrzynie zaczęły działać rozmaite urzędy, kancelarie, sądy, których tu wcześniej nie było. Margrabia, noszący w historiografii przydomek Kostrzyńskiego, założył w mieście instytucje rządowe najwyższego szczebla, obejmujące m.in. sprawy wymiaru sprawiedliwości, stosunków lennych, wojskowości, poboru podatków.



Image

W 1536 roku Kostrzyn stał się stolicą Nowej Marchii. Za panowania margrabiego Jana wzniesiono zamek. Szeroko zakrojone prace budowlane rozpoczęły się 1535 roku. Ich kosztami obarczono całą Nową Marchię. Po dwóch latach budowa zamku została zakończona. Jan z Kostrzyna zlecił również wybudowanie tutaj jednej z najnowocześniejszych najpotężniejszych twierdz tamtych czasów. Budowa fortyfikacji trwała od 1537 do 1568 roku. 

 

Image


Autorem projektu i twórcą kostrzyńskiej twierdzy był włoski inżynier Francesco Chiaramella z Gandino. Jego dzieło ukończył inny inżynier z Włoch - hrabia Roch Guerrini-Linari, budowniczy fortyfikacji Drezna.


Wgłębiając się w przeszło 1000-letnią historię Kostrzyna otrzymujemy obraz miasta, któremu nie dany był spokojny i równomierny rozwój, czy choćby dłuższe okresy stabilizacji. W kronikach Kostrzyna zapisanych jest wiele dotkliwych kataklizmów. Najbardziej bolesnymi dla miasta były powodzie na przestrzeni lat 1515-1888 i pożar z 1491 roku, w wyniku którego miasto doszczętnie spłonęło. Częste wojny i najazdy (Szwedzi, Rosjanie, Francuzi) wielokrotnie obracały miasto w ruinę.



  Image
 

W ostatnim roku panowania elektora Jana Zygmunta rozpoczęła się długotrwała i wyniszczająca wojna 30-letnia, która spowodowała ogromne zubożenie Kostrzyna. Efektem działań wojennych były spalone i spustoszone domy na Długim i Krótkim Przedmieściu. W latach 1758 - 1760 wojna siedmioletnia toczyła się na ziemiach Nowej Marchii. 15 sierpnia 1758 Kostrzyn został doszczętnie spalony przez Rosjan. Tylko twierdza przetrwała nienaruszona. 

 

Image
 

W latach 1806 - 1814 miasto znajdowało się w okupacji francuskiej. Najeźdźcy zdewastowali je i ponownie spalili. Ciężkie i bezlitosne ciosy nie doprowadziły jednak do jego całkowitej zagłady. Mieszkańcy Kostrzyna uparcie odbudowywali swoje miasto.

 

Image



W późniejszych latach, szczególnie pod koniec XIX wieku, coraz bardziej rozrastała się dzielnica Nowe Miasto posiadająca wiele fabryk i sklepów. Miasto rozwinęło się także jako ważny węzeł kolejowy. W 1857 roku otrzymało pierwsze połączenie - była to linia Kolei Wschodniej, prowadząca z Berlina przez Frankfurt do Kostrzyna i dalej do Gorzowa. Inwestycja ta uczyniła niezbędnymi szereg innych przedsięwzięć - przeprowadzono nowe mosty przez Kanał Odpływowy, Odrę i Wartę - były to żelazne mosty, dwutorowe i obrotowe dla utrzymania drożności żeglugi na Odrze i Warcie. 

W 1867 roku Kostrzyn otrzymał bezpośrednie połączenie z Berlinem, a w latach 1872 - 1875 poprowadzona została przez miasto linia wiodąca ze Szczecina do Wrocławia. Pociągnęło to za sobą konieczność budowy mostu kolejowego na Warcie. 

Image
 

Dziesięć lat później otwarto linię kolejową do Stargardu, natomiast w 1896 roku do Słońska - gdzie prowadziła linia wąskotorowa. W ten sposób Kostrzyn jako ważny węzeł komunikacyjny i punkt o znaczeniu strategicznym uzyskał techniczne warunki do utrzymania swojej pozycji.

 

Image

Największy rozwój we wszystkich dziedzinach osiągnął Kostrzyn na przełomie XIX i XX wieku. W roku 1939 miasto liczyło ok. 24 tys. mieszkańców.

 


Podczas II wojny światowej, do trzeciej dekady stycznia 1945 roku, mieszkańcy miasta prowadzili normalne życie, nie myśląc o konsekwencjach zbliżania się frontu. Walki o Kostrzyn trwały wiele tygodni. Bezpośrednio po wyzwoleniu miasta utworzono tutaj komendanturę wojenną, podlegającą dowództwu 1 Frontu Białoruskiego. 



Image  

Miasto stało się ważnym punktem zaplecza frontu. Jednolity przyczółek kostrzyński na lewym brzegu Odry był jednym z miejsc, z których w dniu 16 kwietnia 1945 roku ruszyło ostatnie natarcie sił radzieckich. Celem operacji było przełamanie nieprzyjacielskiej linii obronnej i otoczenie, a następnie zdobycie szturmem Berlina. 

Image



    Image       
 

W wyniku długotrwałych i zaciekłych walk o miasto i twierdzę Kostrzyn uległ niemal całkowitemu zniszczeniu, którego stopień oszacowano później na 95%. 

 

Image
 

Poprzez ustalenia poczdamskie Odra, stając się rzeką graniczną między dwoma państwami, rozdzieliła także miasto. Dawne Przedmieście Długie i Kietz zostały poza jego granicami, na terenie radzieckiej strefy okupacyjnej. Postanowienia poczdamskie nie ominęły również ludności. Konsekwencją zmiany granic Polski stały sie przemieszczenia ludności polskiej ze wschodu na zachód, a niemieckiej za Odrę. Z czynnych przed 1939 rokiem 32 zakładów produkcyjnych ani jeden nie zachował się w stanie zdatnym do uruchomienia.

 

Image
 


Powojenna odbudowa i rozwój miasta związane są nierozerwalnie z otwartą w 1958 roku Fabryką Celulozy. Zakład ten (obecnie ARCTIC PAPER ) został w latach późniejszych znacznie powiększony poprzez zbudowanie dużej papierni oraz uruchomienie wydziału produkcji bibułki higienicznej. 

 

Arctic Paper

Obiektem, wokół którego koncentrowało się życie w pierwszych latach polskiego Kostrzyna była stacja kolejowa. Kostrzyński węzeł PKP nadal odgrywa dużą rolę w życiu mieszkańców. 

Dzięki uruchomieniu w 1992 roku kolejowego i drogowego przejścia granicznego Kostrzyn stał się bramą Polski na zachód i uzyskał nowe możliwości rozwoju.

Budowa Parku Wodnego

Lubuska Unia Światłowodowa

REWITALIZACJA MIASTA

e-aktywni

rodzina 500 plus
rodzina 500 plus
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
Karta Dużej Rodziny
Czyste środowisko w gminie

zdrowie1

mtk
Ekologia.pl - pogoda Kostrzyn nad Odrą
Indeks firm

Kontakt

Urząd Miasta Kostrzyn nad Odrą
ul. Graniczna 2
66-470 Kostrzyn nad Odrą
 
tel. +48 95 727 81 00
fax +48 95 727 81 02
 
email: urzad@kostrzyn.um.gov.pl
 
przejdź do Biuletynu Informcji Publicznej miasta Kostrzyn nad Odrą

REDAKCJA SERWISU

ratusz.pl

RODO - Inspektor Ochrony Danych

Informujemy, iż od 13 lutego 2020 roku funkcję Inspektora Ochrony Danych dla Urzędu Miasta Kostrzyn nad Odrą pełni pan Zbigniew Miszczak.

Dla Straży Miejskiej w Kostrzynie nad Odrą funkcję Inspektora Ochrony Danych od dnia 13 lutego 2020 roku pełni pan Zbigniew Miszczak.

Kontakt do Inspektora Ochrony Danych poprzez pocztę elektroniczną: inspektor@cbi24.pl

Klauzule informacyjne

Statystyka

Użytkowników:
16
Artykułów:
6854
Zakładek:
6
Odsłon artykułów:
19979380

Gmina Fair Play


logo Gmina Fair Play

Miasto Kostrzyn nad Odrą w roku 2006 znalazło sie w gronie laureatów Konkursu "Gmina Fair Play" i otrzymało wyróżnienie w kategorii miasteczek i małych miast.

Samorząd Przyjazny Firmom

 
2023  Kostrzyn nad Odrą   globbers joomla templates
top

Informacje o plikach cookie

Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce.